Trombosit fonksiyon testleri

Trombosit fonksiyon testleri
Zeliha Günnur Dikmen, Filiz Akbıyık

Türk Biyokimya Dergisi [Turkish Journal of Biochemistry–Turk J Biochem] 2014; 39(4):549–553

ÖZET
Amaç: Kanama hikayesi olan ve standart laboratuvar analizleri ile tanı konulamayan hastalar için trombosit fonksiyon testleri (TFT) önerilmektedir. Bu teknik raporda, trombosit fonksiyonlarını değerlendirmede ve anti-platelet tedavi takibinde kullanılan ex vivo yöntemler incelenmiştir.
Metod: Işık transmisyon agregometri, trombosit fonksiyonlarını değerlendirmede altın standart kabul edilmektedir. Bu yöntemde, trombosit agonistleri kullanılarak in vitro ortamda trombositlerin aktivasyon ve agregasyonu ölçülür. Yaygın olarak kullanılan agonistler adenozin difosfat (ADP), araşidonik asit, kollajen, epinefrin, trombin ve ristosetindir. İmpedans agregometri yöntemi ile çalışan Multiplate (Roche) analizöründe ise agonist varlığında aktive olan trombositler, trombojenik ikiz metal sensörler üzerinde agrege olur ve impedans artışı ölçülür. Paralel olarak aynı anda 5 farklı kanalda aspirin, ADP, trombin-reseptör aktive edici peptid (TRAP), kollajen ve ristosetin testlerinin çalışılabilmesi mümkündür. PFA-200 (Siemens) analizörü, primer hemostazı
in vitro şartlarda simüle eden bir sistemdir, yaygın olarak kanama zamanı testi yerine kullanılmaktadır, ayrıca platelet fonksiyon bozuklarının tanısında ve anti-platelet tedavinin takibinde kullanılabilir. Verifynow sistemi (Accumetrics), aspirin, ADP reseptör antagonistleri ve fibrinojen antagonistleri gibi anti-platelet ilaçlara bağlı görülen platelet disfonksiyonlarını değerlendirmede kullanılan otomatize bir hastabaşı sistemidir. Bu sistemde, fibrinojen kaplı plastik bilyaların üzerine plateletlerin agrege olması sonucunda izlenen transmittans değişimi ölçülür.
Bulgular: Trombosit fonksiyonlarını değerlendirmeye yönelik bu sistemlerin laboratuvarlarda ve hasta başında kullanımı giderek yaygınlaşmaktadır.
Sonuç: Klinik laboratuvarlar logistik durumlarına uygun, ihtiyaçlarına yönelik, testin aciliyetini ve maliyetini göz önüne alarak kendileri için en uygun metodu seçmelidirler.