Travmatik Beyin Hasarı Belirteçleri

Travmatik Beyin Hasarı Belirteçleri
Can Duman, Serkan Yılmaz

Türk Klinik Biyokimya Derg 2008;6(1):33-41

“Travmatik Beyin Hasarı (TBH), beyne uygulanan direkt ve indirekt güçlerin oluşturduğu hasar olarak tanımlanmaktadır. Yaygın bir sağlık sorunu olmakla beraber TBH’na tanı konması ve prognozunun tahmini hala sorunlu bir süreçtir.
S100B, Nöron spesifik enolaz (NSE), Glial fibriler asidik protein (GFAP), Myelin-basic protein (MBP) ve CTP’yi (cleaved tau protein) içeren çeşitli belirteçler orta-ağır TBH sonrası akıbetin tahmininde değerlendirilmiştir.

S100B en iyi biçimde çalışılmış olan beyin hasarı belirtecidir. TBH sonrası S100B düzeyi, Glasgow Coma Scale (GCS) skoru ile değerlendirilen travmanın ciddiyeti ile, BT ile değerlendirilen intrakranyal hasarın varlığı ile koreledir. Ayrıca yüksek S100B, düşük Glasgow Outcome Scale (GOS) skoru gelişeceğinin habercisidir.

GFAP, Astrositlerin temel ara filament proteini. Vücut sıvılarındaki düzeyi astrogliozisi saptamada önemli bir araçtır.

MBP, myelin kılıfı oligodendrositlere bağlar. Myelin kılıfın temel proteinidir. MBP’in artmış posttranslasyonel modifikasyonu hem SSS’nin normal gelişiminde hem de Multiple Skleroz’daki myelin dejenerasyonunda gözlenir.

BOS ve serum NSE düzeyleri, SSS’nin çeşitli benign ve malign hastalıklarının tanısında kullanılabilir.

Tau nöronların aksonlarında yerleşmiş mikrotubul ilişkili proteindir. Aksonal mikrotubullere bağlanarak onları stabilize eder. Tau’nun Serin ve Treonin kinazlar tarafından fosforilasyonu, proteinin normal ve patolojik fonksiyonlarını düzenler.

Klinik kararda biyobelirteçlerin yararlanımı için aşılması gereken engeller, biyobelirteçlerin cut-off değerlerinin tanımlanması, daha yaygın kullanım, tutarlı ve titiz prognoz ölçümlerinin yapılmasıdır.”