Pseudomonas aeruginosa’da virülans faktörleri ve quorum sensing

Pseudomonas aeruginosa’da virülans faktörleri ve quorum sensing
Onur Karatuna, Ayşegül Yağcı

Türk Mikrobiyol Cem Derg (2008) 38 (1):42-51

“Pseudomonas aeruginosa ağır seyirli hastane enfeksiyonları, bağışıklık sistemi baskılanmış hastalarda hayatı tehdit eden enfeksiyonlar, kistik fibroz hastalarında kronik enfeksiyonlar oluşturan bir fırsatçı patojendir. Konağa kolonizasyon sonrasında çeşitli virülans faktörleriyle (elastaz, alkali proteaz, piyosiyanin, fosfolipaz, ekzotoksin A, vb) doku hasarına yol açan bakteri, kan dolaşımına karışarak vücutta yayılabilir. Virülans faktörlerinin sentezinin düzenlenmesiyle çevre koşullarına ve özellikle konak savunmasına karşı korunma sağlanmakta ve bu düzenleme sistemleri arasında Quorum Sensing (QS) ön plana çıkmaktadır. P. aeruginosa’da detaylı olarak incelenmiş iki QS sistemi bulunmaktadır; las ve rhl QS sistemleri. Açil homoserin lakton yapıda sinyal moleküllerinin görev aldığı bu sistemlerde sinyal molekülünün eşik değeri aşmasını takiben bakterilerde eşgüdümlü olarak belirli genlerin ifadesini düzenlenir. P. aeruginosa’da biyofilm oluşumunu da içeren birçok virülans faktörü üretiminin düzenlenmesinde QS’nin görev aldığı gösterilmiştir. P. aeruginosa’da gözlenen yüksek antibiyotik direnci yeni tedavi seçenekleri arayışına yol açmış ve bu amaca hizmet edebilecek QS sisteminin inhibisyonu mercek altına alınmıştır. Bakterinin virülansında azalmaya yol açacak, biyofilm oluşumunu engelleyecek QS inhibitörü ajanların bulunmasıyla, özellikle kistik fibroz gibi kronik P. aeruginosa enfeksiyonların tedavisinde yeni yaklaşımlar geliştirilebilir.”