Çocuklarda kan transfüzyonunun temel ilkeleri

Çocuklarda kan transfüzyonunun temel ilkeleri
Gül Nihal Özdemir, Hilmi Apak

Türk Ped Arş 2009; 44 Özel Sayı: 19-23

Kan transfüzyonu çocuk hekimleri, hematolog-onkologlar ve cerrahlar tarafından çocuk hastaların tedavisinde sıklıkla kullanılır. Transfüzyonun enfeksiyon ve transfüzyon tepkimeleri gibi bir çok riski vardır. Kan ve kan ürünleri kullanan hekimlerin transfüzyon gerekçelerini, kan ürünlerinin saklama koşullarını ve gelişebilecek tepkimelerin uygun tedavisini iyi bilmesi gereklidir. Bu yazının amacı transfüzyonun temel ilkelerini ve kan ve kan ürünlerinin “uygun kullanımını” anlatmaktır.

—

Tranfüzyonda temel kurallar

Kan ve kan ürünlerinin hastaya verilmesinde en önemli kuralları birkaç ana başlıkta özetleyebiliriz:
1. Kanın güvenli olarak transfüze edilebilmesi için uygun vericiden alınmış, transfüzyonla geçebilen enfeksiyonların taramasının yapılmış ve alıcıyla uygunluk için test edilmiş olması şarttır.
2. Kan ürünü istek formlarında hastaya ait kimlik bilgileri ve kan grubu tam ve doğru olarak kaydedilmelidir.
3. Kan bankası istek formunda istenen kan ürünün çeşidi, miktarı, transfüzyon nedeni, kan isteğinin aciliyeti, ne zaman ve nerede kullanılacağı belirtilmelidir.
4. Transfüzyon öncesi hasta bilgileri ile kan ürünü torbası üzerindeki bilgiler karşılaştırılmalıdır.
5. Transfüzyon hemen yapılamayacaksa kan ürünleri uygun şekilde saklanmalıdır (Tercihen kan merkezinde saklanması transfüzyondan hemen önce alınması ve aktarım zincirine dikkat edilerek hastaya ulaştırılması).
6. Oda sıcaklığında dört saatten daha fazla beklemiş, açılmış veya uygun görünümü olmayan kan ürünü, kan bankasına geri gönderilmelidir.
7. Transfüzyon öncesinde, sırasında ve sonrasında hasta eğitimli çalışan tarafından izlenmelidir.
8. Transfüze edilen kanın çeşidi, miktarı, kan ürünü torbasının verici numarası, kan grubu, transfüzyon saati, transfüzyon tepkimesi hasta dosyasına kayıt edilmelidir.
9. Transfüzyonla ilgili hastanın bilgilendirilmesi ve bilgilendirilmiş onam alınması gereklidir.